In Zuid-Limburg worden op professionele wijze prachtige mousserende wijnen gemaakt. Een verslag van mijn bezoek aan Domein Holset.
Het statige en prachtig gerestaureerde huis van Domein Holset staat in het piepkleine dorpje Holset, vlakbij Lemiers. We bevinden ons hier in het uiterste zuidoosten van Limburg: de bekende Vaalserberg is op een steenworp afstand te zien.
Wat is Domein Holset? Ten eerste een “bruisend wijnhuis”. En die benaming zegt eigenlijk alles over de wijnen die hier geproduceerd worden. Uitsluitend mousserende wijnen. Maarrr, er is meer. Je kunt ook overnachten op het domein, dichtbij de aangrenzende wijngaard. Domein Holset biedt prachtig logement aan in de vorm van een B&B (heerlijk ontbijt). Er worden er enkele mooie studio’s, een pittoresk huisje (de Leemschuur) en een vakantiewoning verhuurd. Daarnaast worden er diverse arrangementen aangeboden.
Alleen mousserende wijnen dus. En dat is vrij uniek in Nederland. De eerste aanplant van druivenstokken vond plaats in 2009. Holset heeft percelen rondom het domein liggen, maar ook op andere locaties in Zuid-Limburg, onder andere op de Fromberg. Het areaal bedraagt thans zo’n 6,5 hectare, maar er zijn concrete plannen voor uitbreiding. De huidige productie bedraagt ongeveer 25.000 flessen. De aangeplante druivenrassen zijn zowel traditioneel als nieuw: Chardonnay, Pinot Noir, Cabernet Blanc, Johanniter en Souvignier Gris.
Bij Domein Holset heeft men er de afgelopen jaren naar gestreefd om het gehele proces van het plukken van de druif tot aan de botteling in eigen beheer te krijgen. En daar is men in geslaagd! Het laatste stukje van de puzzel, een eigen wijnmakerij, heeft in 2020 vorm gekregen met het in gebruik nemen van een pand in het nabijgelegen Lemiers.
Alle wijnen worden gemaakt via de traditionele methode, dus op dezelfde wijze zoals er Champagne wordt gemaakt in Frankrijk. Tijdens de uitstekende rondleiding door de wijngaard (bedankt Patrick!) en wijnmakerij (bedankt Peter!) is deskundig uitgelegd wat er allemaal gebeurt in de wijngaard en in de wijnmakerij voordat deze heerlijke wijn in je glas belandt. En dat is nogal wat…
De rijpe druiven worden op dezelfde dag van plukken naar de wijnmakerij in Lemiers gebracht. Daar vindt een zogeheten zachte persing plaats, door middel van ballondruk. Overigens ligt het moment van plukken voor de productie van mousserende wijnen net iets vroeger dan bij stille wijnen. De balans in rijpheid, weinig suikeropbouw en afbouw van de zuren moet optimaal zijn. Het sap gaat voor een groot deel in RVS-tanks en een klein deel op houten en keramische vaten. De alcoholische en malolactische vergisting vindt daarin plaats. De fraai ogende keramische vaten zijn nieuw in het productieproces. Ze zijn minder zuurstofdoorlatend dan houten vaten en hebben geen invloed op de smaak van de wijn. Men is bij Holset hier volop mee aan het experimenteren.
Na de vergisting volgt de assemblage, het samenvoegen van de wijn van verschillende rassen. Een analyse die uiteraard veel aandacht vraagt. Vervolgens worden de (nu nog) stille wijnen met een “giststarter” (liquer de tirage) gebotteld, met een kroonkurk als voorlopige afsluiter. De tweede vergisting vindt dus in de fles plaats en deze zorgt voor koolzuur in de wijn. Deze vergisting van 6-8 weken doet ook het alcoholpercentage licht stijgen met 1-2 procent. De druk in de fles kan door de vergisting oplopen tot 5-6 bar. Afhankelijk van de soort mousserende wijn liggen de flessen 24-36 maanden op de gistcellen (sur lattes). Aan het eind van deze periode worden de flessen (bij Holset) in fasen machinaal gedraaid, van horizontaal naar verticaal/ondersteboven. Dit proces duurt 2-3 weken en noemt men remuage. Het opgebouwde bezinksel (een prop van dode gistcellen) wat is ontstaan door de flesrijping zakt hierdoor naar de hals van de fles. Dan volgt de dégorgement, het verwijderen van het bezinksel door de hals te bevriezen. De fles wordt vervolgens nog aangevuld met liquer de dosage (een mengsel van wijn en rietsuiker). Tenslotte wordt er een kurk met muselet op de fles geplaatst en laat men bij Holset de wijn nog 5 tot 8 weken op de fles rusten, voordat deze de verkoop in kan.
De vinificatie van mousserende wijn is een proces waarbij meer handelingen verricht moeten worden dan bij stille wijnen. Dat heeft natuurlijk ook zijn invloed op het uiteindelijke prijskaartje. Maar dat zijn deze wijnen wel waard!
In het mooie proeflokaal van Holset kwam het na de rondleiding tot een “speeddate” met drie wijnen van Domein Holset:
Dot van Holset 2019
Gemaakt uit een blend van 50 procent Cabernet Blanc en 50 procent Johanniter. Dot heeft 24 maanden sur lattes gelegen. Dosage 4 gram.
Licht strogeel van kleur met zeer fijne bubbels. Lichte gisttonen in de neus met fruitaroma’s van ananas en gele appels. Zacht en slank van smaak met frisse zuren en een milde mousse, die een prettig mondgevoel geeft.
Prins van Holset 2017
Prins is gemaakt van Johanniter (70 procent) en Souvignier Gris (30 procent). Rijping: 36 maanden sur lattes. Dosage 2 gram.
Strogeel in het glas. Ook hier heel fijne belletjes. Een open, aromatische neus met steenfruit van perzik en nectarines. In de mond vol, rijk en droog. Geroosterd brood, brioche en in de smaak komt het steenfruit weer terug. Een heerlijk glas!
Classic van Holset 2018
De Classic is gemaakt van de klassieke rassen Chardonnay en Pinot Noir in de verhouding 60/40. Een rijping van 24 maanden sur lattes. Zero dosage.
Volle, strogele kleur, net iets dieper dan de Prins. Zeer fijne belletjes. Vrij frisse neus, iets gist/brooddeeg en citrusfruit. In de mond sappig en droog tegelijk, maar niet strak. Mooie bitters van gele grapefruit.
Domein Holset is opgeklommen tot een wijnhuis waar serieus rekening moet worden gehouden in de wereld van mousserende kwaliteitswijnen. Men is zeer ambitieus bezig, daar in de heuvels van Zuid-Limburg. Een Nederlands product waar we heel trots op kunnen zijn!
Met dank aan Kirsten Abels
