Tot de mooiste wijnen van de wereld behoren de Grand Cru wijnen en de Cru wijnen van Champagne, maar er zijn nog talloze mooie wijnen op de wereld.

---

Lees verder na de advertentie

---

Tot de mooiste wijnen van de wereld behoren de Grand Cru wijnen, maar wat betekent Cru eigenlijk? Laat ik beginnen dat het gebruik van het woord ‘Cru’ de gemiddelde wijnliefhebber in totale verwarring kan brengen. Overal in de wereld wordt het woord ‘Cru’ te pas en te onpas gebruikt en niet altijd voor dezelfde situaties.

Wat is nou eigenlijk een mooie wijn?

Het Franse woord Cru betekent “gewas”. Grand Cru betekent dus ‘groot gewas’. Grand Cru verwijst eigenlijk naar een betere of superieure wijngaard; naar het terroir. De ligging, de bodem, het microklimaat, druivenras, snoei-methode, hoogte, afwatering, dit telt allemaal mee tot het doel om de mooiste wijn te maken.

Hoe beter en evenwichtiger alles is, vind je terug in de kwaliteit van de wijn of wijngaard. Hoewel de term “Cru” in heel Frankrijk wordt gebruikt, wordt deze niet altijd op dezelfde manier toegepast. Het concept wordt ook toegepast in landen zoals Duitsland, Luxemburg en Italië, zij het met subtiele verschillen en implicaties.

Welke wijnen behoren tot de mooiste wijnen van de wereld

Grand Cru de Bordeaux

Volgens mij de oudste Cru status kan je vinden in de Bordeauxstreek. In 1855 is op verzoek van de voormalige minister van Landbouw een lijst opgesteld van de ‘BESTE WIJNEN’ van de Bordeaux.

Deze lijst bestaat uit 61 chateaux. Met de Bordeaux-lijst werd destijds alleen de linkeroever Chateaux (Médoc, Graves en Sauternes) meegenomen en de lijst is op basis van de marktprijs van destijds opgesteld en gerangschikt in vijf categorieën: Eerste (Premier) Grand Cru tot en met de Vijfde Grand Cru.

Maar slechts één wijn werd geklassificeerd van mooie wijn tot mooiste wijn

Interessant detail: er is één Chateau dat van categorie is veranderd: Chateau Mouton Rothschild was tot en met 1972 een tweede Grand Cru (eerste in rij) en in 1973 heeft dit chateau de overstap gemaakt naar de Eerste (Premier) Grand Cru. “Premier je suis, Second je fus, Mouton ne change”, oftewel: Eerste ben ik, tweede was ik, Mouton verandert niet… is een tekst dat op het 1973 etiket van Chateau Mouton Rothschild is terug te lezen. 

Verwarrend is dat er maar één Chateau van de wijnstreek Graves is meegenomen in deze lijst: Chateau Haut Brion. Dit chateau kreeg de status van Eerste (Premier) Grand Cru. Voor de overige Graves-wijnen (13 stuks inclusief Chateau Haut Brion) is een aparte lijst gemaakt.

Maar er is meer dan alleen maar de linkeroever

De rechteroever is in 1855 geheel niet meegenomen in de lijst en er bestaat voor de Pomerol dan ook geen Grand Cru lijstje. Wel is er één ongeschreven koning en dat is Chateau Petrus. Niet te betalen voor de gemiddelde wijnliefhebber….

In de wijnstreek Saint-Emilion maken ze het erg bont: Twee officiële kwaliteitsclassificaties (Premier Grand Cru Classé A (waren er 2, nu 4 chateaux) en B (11 chateaux)) en de lagere Grand Cru Classe (63). Ook heb je de status Grand Cru (zonder classé) wijnen en deze classificatie is niet gelinkt aan de eerdere lijst. 

Tot vrij recent bestond de Premier Grand Cru Classe A uit twee chateaux: Cheval Blanc en Ausone. Vrij recentelijk zijn daarbij gekomen: Angélus en Pavie en waarschijnlijk omdat zij een hele goede marketingmachine er op hebben gezet zeggen kwade tongen. Cheval Blanc en Ausone zijn er echter niet blij mee….

Ook de zoete witte wijnen uit de Sauternes zijn meegenomen in de 1855 classificatie en de TOPwijn van de Sauternes-wijnen is natuurlijk Chateau d’Yquem.
Chateau d’Yquem mag zich Premier Cru Superieur noemen.
Daarna volgen de Premier Cru wijnen (11 chateaux) en Deuxième Cru wijnen (15 chateaux).

Tot de mooiste wijnen van de wereld behoren ook de Cru en Premier Grand Cru van de Bourgogne

In de Bourgogne kom je geen chateaux tegen, maar meer Domaines. Heeft een chateau in de Bordeaux een aantal hectare aan wijngaard, zo kan het in de Bourgogne zo zijn dat één wijngaard meerdere eigenaren kan hebben en iedereen heeft zijn eigen perceel. Dat maakt het allemaal zeer onoverzichtelijk in de Bourgogne, want niet iedereen is een hele goede wijnproducent…

Een cru in de Bourgogne duidt een wijngaard van hoge kwaliteit aan. Deze classificaties zijn gebaseerd op observaties die begonnen met 12e-eeuwse Cisterciënzer- en Benedictijner monniken in de Côte d’Or. Elke wijngaard in Bourgogne is ingedeeld in deze hiërarchie.

De hiërarchie van de Cru wijngaarden in de Bourgogne is als volgt:

• Grand Cru
• Premier Grand Cru (lager dan de Grand Cru en een wezenlijk verschil dus met de Premier Grand Cru status in de Bordeaux)
• Villages-wijnen
• Bourgogne

Elk van de 33 Grand Crus heeft zijn eigen appellation en alleen de Pinot Noir druif of de Chardonnay druif worden binnen hun grenzen gekweekt. Zeer weinig appellations staan beide druivenrassen toe. Premier Cru wijnen zijn minder duur en hebben vaak een betere prijs/kwaliteitverhouding. Hun potentie voor veroudering op lange termijn is meestal iets minder.

De wijnstreek Chablis, die ook onder de Bourgogne valt, heeft een uniek één Grand Cru-appellation die zeven wijngaarden omvat. De zeven locaties hebben een gunstige zuidwestelijke ligging die helpt de druiven te laten rijpen en kijken uit over de stad Chablis. Premier Cru is de categorie er net onder.

De Grand Cru wijngaarden van de Chablis zijn:

Les Preuses
Vaudésir
Grenouilles
Valmur
Les Clos
Blanchot
Bougros

Champagne

Net als Beaujolais, classificeert Champagne hele dorpen als bronnen voor Grand Cru of Premier Cru. De gemeenten in de Champagne zijn onderverdeeld op basis van de Échelle de Crus: Grand Cru; Premier Cru en Cru. Deze indeling bestaat al sinds 1873 en moet je zien als een soort score:  Grand Cru Champagne scoort 100%; Premier Cru en Cru zitten daaronder, maar altijd met een minimum van 80%. 

Deze score is o.a. gebaseerd op de geografische eigenschappen van de gemeenten en de toenmalige verkoopprijzen van de druiven. Hoe hoger de score, hoe hoger de kwaliteit van de druiven. Bij elke oogst wordt er een prijs bepaald voor de druiven. 

Een wijnboer met landerijen in een van de grand cru-dorpen van Champagne ontvangt dus 100% van die prijs. Vooraanstaande cru-dorpen verdienen 90% tot 99%, terwijl de rest 80% tot 89% ontvangt. Vandaag zijn er 17 grand cru-dorpen waaronder o.a. Aÿ, Bouzy, Cramant en Oger.

De mooiste wijnen komen ook in Duitsland

Het idee van een speciale wijngaarden die superieur zijn aan hun omgeving, reikt tot de Romeinse tijd.

Wijnpersen gevonden op herstelde archeologische vindplaatsen in de Moezel-vallei komen overeen met percelen die tegenwoordig als superieur worden geacht.

In Duitsland heeft het Verband Deutscher Prädikatsweingüter (VDP), een vereniging van Duitse elite-wijndomeinen, zijn eigen classificatiesysteem voor wijngaarden vergelijkbaar met Bourgogne.

De bovenste klasse is VDP Grosse Lage (grand cru), vervolgens VDP Erste Lage (premier cru), VDP Ortswein (dorp) en VDP Gutswein (regionaal).

De mooiste wijnen van Italië

In Italië streven enkele regio’s ‘mooiste wijnen’ te definiëren, maar Piemonte en Sicilië zijn bekendere voorbeelden. In Piemonte hebben Barolo en Barbaresco hun Grand Crus in kaart gebracht door geografie en die afbakeningen van de wijngaarden maken deel uit van de statuten van hun Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG’s).

Producenten in de Etna DOC van Sicilië brengen crus in kaart die verband hebben met de oude lavastromen (vruchtbare gronden), hun veranderingen in bodem en hoogte langs de flanken van de Etna. De regio is pas onlangs nieuw leven ingeblazen voor het maken van goede wijn, dus het kan enige tijd duren voordat een officiële afbakening plaatsvindt.

Ik hoop u hiermee wat meer inzicht gegeven te hebben in de wondere wereld van de cru-wijnen.