Karen blaast samen met 2 collega-agrariërs stoom af over het boerenbestaan.

Het wordt een moeilijk jaar, 2016.
Te koud en teveel wind tijdens de bloei. Die bloei was drie weken later dan andere jaren. Pas in juni, met vocht en harde wind. Daar had de vruchtzetting dus onder te lijden.
Gelukkig stond de Syrah in bloei tijdens de enige week dat we de combinatie van warmte en windstil weer hadden. Perfect! Daar komen genoeg trossen aan.

Maar de Grenache, die is altijd de laatste om haar bloemetjes te laten zien. In de week van kou en harde wind. Eind juni lagen groene speldenknopjes van wat druiven hadden moeten worden rondom de wijnstokken..Met wat geluk oogsten we de helft van een normale oogst. En met zo’n late bloei is het te hopen, dat de oogstperiode niet te laat begint, met kans op vocht (schimmel) en problemen voor de optimale rijping (koude dagen).
Foto links: Grenache, weinig druiven.

Twee boerinnen komen voor zes dagen in een gîte. Ze kunnen niet lang van huis. Hun partners, veehouders, zijn op de boerderij gebleven. Want er moet wel twee keer daags gemolken worden.

Natuurlijk praten we over ons bestaan. Beide vrouwen werken als verpleegster in een ziekenhuis, voor een aanvullend inkomen. Want van de veehouderij alleen kunnen ze niet bestaan. Hun partners hebben -net als wij- de keuze gemaakt, kleinschalig te blijven. Geen melkrobots, zelf het voer voor de beesten verbouwen. Ook zij lijden onder het natte voorjaar: er kan niet gehooid worden.
Vrouwen onderling, dat wordt stoom afblazen over het boerenbestaan. Hard werken, vaak net een minimumloon daaraan overhouden. En bij tegenvallers, en die heb je gauw wanneer je afhankelijk bent van het weer, in de verliezen draaien.
“Wij kunnen een kwaliteitspremie krijgen”, vertellen ze. “Die is echt nodig, willen we uit de kosten komen. Alles wordt geanalyseerd en wanneer er één waarde afwijkt, krijg je de premie niet en moet je een bedrijf runnen met een opbrengst van 29 cent per liter”. Ondoenlijk dus.
“Ik werk nu in twee ziekenhuizen”, vertelt de ander. “ De ene ging bezuinigen, minder uren, die ik nu werk bij een ander ziekenhuis”.
Ik denk dat ik niet hoef in te gaan op de consequenties die al die wisselende werkuren en de reistijden hebben op het gezinsleven.

Foto onder: een goede vruchtzetting.

Ze hebben al ingeschat, dat de verhuur van de beide vakantiehuisjes mijn manier is om een neveninkomen te verwerven, die financiële zekerheid biedt bij tegenslagen.

Groot worden, produceren met een zo hoog mogelijk rendement, de productiekosten verlagen door mechaniseren, lijkt de enige manier om te overleven.
Natuurlijk heeft dat gevolgen voor de kwaliteit.
Maar dat is wat de consument klaarblijkelijk wil: veel voor weinig geld.
Produceer je met een laag rendement, dan heb je een kwalitatief beter product.
Tja, en wil je van je werk kunnen bestaan, dan ben je gedwongen daar een hogere prijs voor te vragen. Maar als daar geen belangstelling voor is….

We concluderen dat een kleinschalig boerenbedrijf geen toekomst heeft. De kleintjes zullen worden opgeslokt door de groten. Het is schrijnend, dat bedrijven die vaak generaties familiebezit zijn (en voor een inkomen zorgen) worden opgedoekt.
Want meer en meer boeren willen niet, dat hun kinderen hun opvolgen: “Zoek ergens een betaalde baan, dan heb je een beter leven dan al die werkuren draaien , bijna geen vakantie kunnen nemen en leven op de armoede grens”.
En het feit, dat het zelfmoordcijfer in de agrarische sector tot de hoogste behoort, is denk ik veelzeggend voor de uitzichtloze situatie van boeren die door misoogsten financieel in de ellende zijn geraakt.

Karen Haanstra is wijnbouwer in Fontjoncouse, Corbières in Zuid-Frankrijk. Onder de naam “Fontaine des Joncs” produceert zij wijnen van o.a. de Syrah, Carignan en de Chardonnay-druif. De wijnen van Fontaine des Joncs zijn in beginsel alleen in Frankrijk verkrijgbaar, echter op de site van Fontaine des Joncs kunt u HIER informeren naar de verkrijgbaarheid van de wijnen in Nederland.