De opmars van de wijnen
uit het zuiden van Frankrijk,
de Languedoc

De Languedoc is een enorm groot wijngebied, dat drie verschillende departementen beslaat: Gard, Hérault en Aude. Het ligt gekluisterd tussen de Rhônedelta en de plaats Carcassonne en loopt tot waar de Roussillon begint, één departement zuidelijker. Hoever het oog ook reikt; de wijnstokken van de Languedoc zijn ontelbaar. Niet verwonderlijk, als je weet dat in 1977 maar liefst de helft van de Franse wijnoogst in de Languedoc en Roussillon werd geplukt. Hoe ingeslapen deze regio ook was, sinds enige tijd gonzen de wijngaarden van bedrijvigheid. Een aantal enthousiaste voorvechters is bezig de kwaliteit van de Languedoc op een ander niveau te tillen. Die wilskracht ging overigens samen met knappe vaklieden, die afstudeerden aan de inderhaast opgerichte wijnuniversiteit van Montpellier. Kwantiteit werd vervangen door kwaliteit. Dat was nodig ook, want ook de Fransen zelf wilden de slobberwijnen niet meer en daarnaast nam de concurrentie van Italië schrikbarend toe. Zelfs de regering hielp. Je kon een premie verdienen als je je wijngaard omtoverde tot akkerland.

Welige wijn van de oostkant
Vanuit de Provence, over de Rhône gaande, is Costières du Gard, even onder Nimes, het eerste gebied van de Languedoc. Men produceert er vooral rode wijn, zowel uiterst lichte als knap stevige wijnen, die met enige flesrust ook beter kan worden. In de uitgestrekte Languedoc wordt een speciale plaats ingenomen door de Coteaux du Languedoc.

Het witte-wijnplezier
Zowel de Clairette de Bellegarde, zuidelijk van Nimes, als de Clairette du Languedoc, afkomstig uit het hele departement Hérault, zijn droge wijnen van de Clairettedruif. De smaak verraadt een bittertje, maar dat typeert de druif. Hebben deze wijnen veertien procent alcohol en drie jaar rust op fust gehad, dan mogen ze Rancio op het label vermelden. Ze zijn in de volle zon gemaderiseerd, waardoor ze een beetje op port lijken. De gebieden waar men de zoete muskaatwijnen kan vinden zijn Lunel, drie gemeenten tussen Nimes en Montpellier, Mireval en, dicht op de kustplaats Sète gelegen, Frontignan. Overwegend volzoete wijnen uit goudkleurige muskaatdruiven, al deze districtjes hebben hun eigen appellation contrôlée.

Minervois en Corbières
Westwaarts van de Coteaux de Languedoc kom je de meeste bekende namen tegen: Minervois en Corbières. Zij vormen twee aaneensluitende wijngebieden van respectabele omvang. Eertijds werden hier harde, bijna gitzwarte wijnen gemaakt met veel tannine, die je bijkans met water moest aanlengen. Men ging zorg aan de wijn besteden, en de kwaliteit zorgde er voor dat de Minervois in eerste instantie het recht kregen op de garantie van het VDQS-zegel en later ook de AOC status verwierf. De rode wijnen van Minervois zijn soms verbazend zacht en soepel, zonder veel harde kantjes. Ze hebben een licht bouquet, dat soms doet denken aan jasmijn. De wijn bestaat uit de druiven Carignan, Grenache en Cinsault. Trots als de bevolking van huis uit is, noemt ze haar beste wijn Vin Noble de Minervois. De Corbières is heel wat groter dan de Minervois. Ook de Corbières heeft haar eigen appelation controlee (sinds 1985). Haar wijnen zijn haast altijd behoorlijk fors en eerst na een jaar of vijf uitgebalanceerd. De mooiste Corbières is de Fitou. Het is een mooie, dieprood fonkelende wijn, afkomstig uit negen dorpen aan de voet van de Pyreneeën. Beschouw ‘m gerust als een superieur soort Corbières. Zowel de betere Minervois als de betere Corbières zijn opperbest als ze een jaar of twee rijping achter de rug hebben, dan krijgen ze ronding en souplesse.

Limoux
Zuidelijk van Carcassonne ligt de witte-wijnstreek rond het schilderachtige stadje Limoux. Zij beroepen zich erop dat zij de oudste schuimwijnproducent ter wereld te zijn. In deze regio produceert men een mousserende wijn, een luchtige creatie-in-wit. De monniken van het klooster Saint Helaire creëerden zo rond vijftienhonderd de Blanquette de Limoux, die deze streek faam zou bezorgen tot ver buiten de huidige Franse landsgrenzen. De grootste mousseproducent ter plaatse is de Cave Coopérative, die met ultramoderne middelen de druiven verwerkt tot een vin mousseux uit de Languedoc, a la méthode champenoise, waarbij de tweede gisting in de fles geschiedt. Deze omschrijving zullen de boeren nimmer op hun etiket vermelden, dat is hun eer te na. Maar zó worden de belletjes in deze wijn geboren. Een prima alternatief voor de ietwat prijzige champagne. De blanquette van Limoux is een witte belletjeswijn die door tweeënveertig dorpen in de bovenvallei van de Aude geproduceerd mag worden en het recht heeft op een appellation contrôlée. Hij komt in de handel als ‘doux’, ‘demi-doux’, ‘demi-sec’, ‘brut’ en ‘special dry’.

Zandwijn
In het zandlandschap van de Golfe du Lion, tussen Sète en de Rhônedelta, worden de zogenoemde Vins des Sables gewonnen. De basisdruiven zijn Carignan, Cinsault en Grenache voor rood, wit en rosé. Deze klassieke rassen zijn onlangs versterkt met edele soorten als Riesling en Cabernet Sauvignon. Heel apart is de Gris de Gris verkregen van de Grenache en de Cinsault, die snel wordt geperst en vergist. Deze “grijzige” heeft – hoe vreemd dat ook klinkt – een intrigerende oranje-roze kleur. Alle wijn wordt verkocht onder de naam Vin de Pays des Sables du Golfe du Lion. Domaines Viticoles des Salins de Midi voert hier de regie.