Onlangs was de Terra Vitis Ambassadeur van Nederland, Ferencz Deli, bij mij op bezoek. Niet alleen natuurlijk om Terra Vitis wijnen langs te brengen maar ook om uit te leggen wat Terra Vitis is. Natuurlijk had ik al eerder van Terra Vitis gehoord maar wat het precies inhield wist ik toen nog niet.
Bij Terra Vitis vinden ze hun wijnen duurzaam en met hoge kwaliteit. In dit artikel ga ik proberen uit te zoeken of dat waar is.

De geschiedenis
Fédération National Terra Vitis is opgericht in 1998 en het bedrijf heeft heden ten dage 400 Franse wijnboeren onder hun vlag werken. De regels zijn opgeschreven in het ‘Cahier des Charges’. Terra Vitis wijnboer wordt je niet zomaar. Eerst moet je de transparante werkwijze eigen maken en na drie jaar en een intensieve controle mag je toetreden tot deze federatie.

De filosofie
De wijnen zijn duurzaam en het zijn kwaliteitswijnen met een groot respect voor mens, natuur en milieu. Wijnboeren die Terra Vitis wijnen maken, hebben liefde voor de natuur maar dat hebben biologische wijnboeren ook. Waarom zijn Terra Vitis wijnen dan beter dan biologische wijnen.

Terra Vitis staat niet alleen voor respect voor milieu, natuur en wijn. Het staat ook voor transparantie. Transparantie kan je van veel biologische wijnboeren niet zeggen. Biologisch is ‘hot’ en dat geldt niet alleen voor de wijnindustrie. Iedereen wilt biologisch en daarom wilt iedereen een graantje meepikken. Consumenten willen graag biologisch kopen en zijn daarvoor bereid een meerprijs te betalen. Dus: iedereen wilt biologisch, maar is biologisch in Frankrijk hetzelfde als in Italië of zelfs de Verenigde Staten of Australië? In mijn ogen niet. In de EU is alles wel goed geregeld maar een biologische wijn uit Amerika is niet hetzelfde als een biologische wijn uit Europa of Australië.
Zullen de wijnboeren dan wel weten wat wel en wat niet mag? Ook moet je als wijnboer weten, dat als je biologisch gaat werken je beduidend minder inkomen hebt, dit kan zelfs oplopen tot 25 procent minder opbrengst. Als je minder opbrengst hebt, dan heb je ook minder inkomen en de EU kan dan het geheel subsidiëren maar hoe lang hou je dat dan vol?

Onlangs is er wel een nieuwe wetgeving gemaakt door de Europese Commissie die in mijn ogen verre van duidelijk is. Ik was in ieder geval snel afgehaakt om deze regels en statuten te lezen en begrijpen deed ik het zeker niet. Ook kan je niet één soort wetgeving hebben, de condities van wijngaarden en klimaat is in zoveel landen verschillend dat je dan wel met verschillende soorten van wetgevingen moet gaan werken.

De regels
Hier komt Terra Vitis om de hoek kijken. Door duidelijke regels, van begin tot eind, lijkt het geheel zeer helder. Helder ook voor de wijnboeren. Transparantie van A tot Z.

Feiten waar de Terra Vitis wijnen aan moeten voldoen:

• Aanplant van de wijnstokken: De regels stellen dat de bodem rust moet hebben, dat betekend weinig of geen extra voedsel. Als de wijngaard er erg slecht aan toe is moet de wijngaard in sommige gevallen zelfs rust krijgen tot zes jaar, dit alles om ziektes tegen te gaan. In alle gevallen worden er bodem testen uitgevoerd voordat er conclusies worden getrokken wat er met een wijngaard gedaan moet worden. Verbod op compost en zuiveringsslib en een minimale afstand voor de wijnstokken van 10 meter ten opzichte van elkaar. Alles voor een betere gezondheid en een lagere opbrengst per hectare. Alle voor meer gezonde wijnstokken. Hoe beter de gezondheid van de planten, hoe minder de planten ziek worden.

• Beheer en onderhoud van de bodem: Verbod op gebruik van herbiciden in het eerste jaar voor de jonge druivenstokken. Vergroten van biodiversiteit.

• Minerale en organische bemesting: Beperking van de hoeveelheid stikstof, in kleine hoeveelheden en pas na keuring van de wijngaard is het toegestaan. Verbod op kunstmest. Bodemanalyse wordt per perceel uitgevoerd.

• Bescherming van de wijngaard: Er is een strikte beperking van het gebruik van pesticiden. Soms mag er alleen na keuring van de wijngaard in beperkte mate pesticiden gebruikt worden. Terra Vitis geeft waarschuwingen uit en geeft ook adviezen voor maatregelen tegen ziektes en doet dit alles per district. Ook worden er zoveel mogelijk nuttige insecten ingezet die het leven van de wijnboer moeten makkelijker moeten maken.

• Beheersing en vervoer van de oogst: Karakteristieken van de druif moeten optimaal zijn voordat men oogst (men verteld er alleen niet bij wat er gebeurt met de oogst als dit niet gebeurt). Zoveel mogelijk de druiven tegen oxidatie beschermen tijdens de oogst, hierdoor is minder sulfiet nodig. Handmatig plukken wordt aangeraden maar Terra Vitis stelt het niet verplicht.

• Beheersing van productiemiddelen: alle apparatuur mag geen messing of koper bevatten. Ook het gebruik van kwikthermometers is niet toegestaan. Er is een apart handboek waarin de hygiëne, wetten en regels zijn omschreven, die regels gaan van de wijngaard, rijping, botteling helemaal tot aan de klant.

• Traceerbaarheid en controle: De wijnboer moet transparant werken, wekelijks moeten ze logboeken bijhouden, alleen zo krijgen de controleurs van Terra Vitis de mogelijkheid om alles goed te controleren. Als de wijnboer dan besluit om bepaalde middelen te gebruiken moet alle geverifieerd worden en alles moet ter controle staan. Ook zijn er externe bureau’s die de controles uitvoeren. Een bureau voor de controle in de wijngaard en een bureau voor in de kelder. De controles worden, vanzelfsprekend, onaangekondigd en steekproefgewijs uitgevoerd. Als de controleurs ook maar het idee hebben dat er iets niet klop kan de wijnboer zijn Terra Vitis certificering verliezen.
  Alle handelingen in en omtrent de wijngaard moeten tot vijf jaar terug traceerbaar zijn. Elke handeling die de wijn krijgt moet dus worden genoteerd.

• Landschap en biodiversiteit: het is de plicht van een wijnboer om bij te dragen aan de bescherming van het landschap en de biodiversiteit. Ook het onderhouden van toegangswegen, grasvelden en gebouwen rondom de wijngaard is verplicht. Dit alles om zoveel mogelijk negatieve invloeden en ziektes uit te sluiten.

De regels worden constant door zichzelf gecontroleerd en indien nodig aangepast. Deze aanpassingen worden per district bekeken en ieder district heeft zijn eigen controleurs die weten wat er in het district leeft. Dit alles moet ervoor zorgen dat Terra Vitis wijnen eerlijk, zuiver, vol zitten met natuurlijke mineralen en de authenticiteit terug laten zien van de regio.

Volgende week komt deel 2 over Terra Vitis op onze site. Dan heb ik het over praktijkervaringen en komen er een aantal mensen aan het woord. Natuurlijk komt daarna mijn conclusie over Terra Vitis.

—